UEFI là gì?

UEFI là gì?

Cái này mới hoàn toàn đối với mình mặc dù nó đã ra lâu rồi. Hôm nay khi cài Windows 10 và bị báo lỗi này mình mới bắt đầu  tìm hiểu nó. Đây là những gì mình đọc được trên mạng và lược bỏ bớt những gì không còn phù hợp.

UEFI là gì ?Những điều cần biết về UEFI thay thế cho BIOS

có bao giờ bạn nghe đến UEFI chưa? các máy tính laptop mới bây giờ khởi động rất nhanh là do đâu?

Chúng ta cùng tìm hiểu sâu hơn về nó nào

Trong khi hầu hết mọi người đều có thể làm quen với BIOS của máy tính nhưng họ có thể không biết nó là gì hoặc nó làm những gì.

Tuy nhiên hiện nay UEFI đang chiếm chỗ của BIOS vì thế chúng ta cũng cần hiểu về những gì đang diễn ra của hai công nghệ này .

BIOS ( Basic Input / Output System )

BIOS là phần mềm ở mức thấp, rất quan trong bên trong một con Chip đặt trên Motherboard (Main board). Khi máy tính khởi động, nhiệm vụ của BIOS là “đánh thức” những bộ phận khác nhau và bảo đảm chúng làm việc đúng chức năng nhiệm vụ của mình sau đó tải phần Boot Loader của hệ điều hành.

Cách đây rất lâu, máy tính đã dùng những cách khác nhau để làm việc này nhưng theo thời gian IBM 5150 đã trở thành chuẩn để làm cơ sở tương thích với phần cứng. Nó dùng bộ vi xử lí Intel 8088 16-bit và BIOS 16-bit cho phép không gian địa chỉ 1MB. Nó cũng dùng MBR (Master Boot Record) để xác định bảng phân vùng của máy tính để nói cho BIOS biết hệ điều hành nằm ở đâu.

POST là một quy trình của BIOS với công việc tự động kiểm tra khi bật nguồn để kiểm tra tính hợp lệ và nhiệm vụ chính xác của những bộ phận bên trong máy tính Nếu có một cái gì đó bị sai, bạn sẽ thấy thông báo lỗi trên màn hình hoặc nghe thấy những tiếng bíp tương ứng với các bộ phận bị hỏng.

Bạn cũng có thể nghe thấy từ CMOS. Đó là bộ nhớ cần Pin để lưu trữ các thông tin bên trong liên quan sử dụng với BIOS. Tuy nhiên hiện nay những Motherboard không còn dùng công nghệ CMOS nữa mà thay vào đó là bộ nhớ Flash (EEPROM).

Tất cả đó là những hệ thống tốt. Nó cung cấp giao diện để bạn có thể kích hoạt hoặc vô hiệu hóa một số bộ phận riêng biệt và kèm theo những sự lựa chọn tùy biến khác. Tuy nhiên cùng với sự thay đổi BIOS đã trở nên cũ kĩ khi so sánh với những phần cứng mới hơn và cần thiết có sự thay đổi để theo kịp với xu hướng phát triển. Ví dụ điển hình đó là ACPI (Advanced Configuration and Power Interface) cùng với những tính năng quản lí nguồn tiên tiến đã không còn phù hợp với những hạn chế trong các hệ thống mới.

Người thay thế UEFI

UEFI được viết tắt từ Unified Extensible Firmware Interface, do Intel phát triển để giải quyết những hạn chế của BIOS khi sử dụng trong những máy chủ Itanium 64-bit. Theo thời gian nó được đổi tên từ ban đầu là Intel Boot Initiative, UEFI đã mang lại một số sự thay đổi lớn trong môi trường trước khởi động (Pre-Boot).

Nhiều công việc của UEFI cũng tương tự như BIOS truyền thống, nhưng một số tùy biến khác được sắp xếp theo những hình ảnh cơ bản. Chúng thực sự có ích với các công việc như Overclock.

Bạn có thể thấy nó dễ dàng để dùng với những khả năng linh hoạt kèm theo Mouse và có nhiều tiềm năng

16-bit với 32-bit

BIOS chỉ hạn chế xử lí 16-bit và địa chỉ hóa bộ nhớ 1MB thì UEFI có chức năng 32-bit và 64-bit cho phép dùng nhiều RAM hơn để địa chỉ hóa xử lí nhiều việc phức tạp hơn. Nó cũng có cấu trúc riêng biệt và dùng cấp driver cho các bộ phận một cách độc lập.

Khởi động

MBR giới hạn 4 phân vùng chính cho mỗi đĩa và kích thước đĩa có thể khởi động chỉ đạt 2.2TB. UEFI dùng Bảng phân vùng GUID, dùng Globally Unique ID để địa chỉ những phân vùng và cho phép khởi động ổ cứng lên tới 9.4 ZB.

TeraByte = 1024GB , ZetaByte = 1024x1024x1024 GB.

Lợi ích của nó chưa dừng lại, UEFI cho phép nhiều lựa chọn khởi động, không quy định hệ thống file cụ thể và có khả năng khởi động mạng tuyệt vời. Những Boot Loader của hệ điều hành cũng có thể được phục vụ như là những phần mở rộng của UEFI.

Những phần mở rộng

UEFI vẫn hỗ trợ những phần mở rộng cũ như ACPI nhưng không phụ thuộc chạy trong môi trường 16-bit. Những tiếng bíp báo lỗi cũng quá cũ kĩ và những phần mở rộng trong UEFI có thể kiểm tra các bộ phận tốt hơn. Bên cạnh đó những phân vùng hỗ trợ UEFI trên ổ đĩa cứng được các nhà sản xuất có thể dùng thêm nhiều chức năng. Ví dụ hệ điều hành Instant-On Splashtop của Asus.

UEFI còn cung cấp thời gian khởi động tốt hơn so với BIOS.